Borstkanker

De Franciscus Borstkliniek heeft in 2021 een topklinische erkenning gekregen van de vereniging van Samenwerkende Topklinische opleidingsZiekenhuizen (STZ). Dit betekent dat de Borstkliniek een expertisecentrum is op het gebied van borstkanker en dat er focus is op onderzoek en opleiden.

In de Borstkliniek staat het welzijn van de borstkankerpatiënt centraal en wordt de zorg rondom de patiënt zo goed mogelijk georganiseerd. Alle betrokken zorgmedewerkers leveren vanuit hun eigen expertise hun aandeel in het zorgpad voor de patiënt en werken hierbij zoveel mogelijk samen.

Franciscus Borstkliniek begeleidt en behandelt jaarlijks 3.000 patiënten met een verdenking op borstkanker of een aandoening van de borst(en). Hierdoor heeft het team veel ervaring en expertise. Bij de Franciscus Borstkliniek kunt u rekenen op een snelle diagnose, persoonlijke begeleiding en een optimaal nazorgtraject.

Onder integrale zorg verstaan wij dat u niet alleen kunt vertrouwen op een optimale kwaliteit van de behandeling van borstkanker, maar ook dat u kunt rekenen op aandacht en zorg voor de gevolgen van de aandoening en de behandeling. Wij bieden zorg die voldoet aan alle kwaliteitsrichtlijnen en waarbij extra aandacht is voor het nazorgtraject.

Franciscus Borstkliniek neemt deel aan de NABON Breast Cancer Audit. Deze audit registreert de verrichte borstkankerdiagnostiek en –behandelingen en de resultaten hiervan. Zo krijgt de Borstkliniek inzicht in de kwaliteit van haar eigen zorg én die van andere zorginstellingen doordat eigen resultaten worden gespiegeld aan het landelijk gemiddelde. Met deze informatie kan de Borstkliniek haar patiëntenzorg aantoonbaar verbeteren.

Franciscus Borstkliniek voldoet aan alle richtlijnen van de Borstkanker Vereniging Nederland en SONCOS. SONCOS is het platform voor interdisciplinair overleg en professionele samenwerking tussen de Nederlandse Vereniging voor Chirurgische Oncologie (NVCO), de Nederlandse Vereniging voor Medische Oncologie (NVMO) en de Nederlandse Vereniging voor Radiotherapie en Oncologie (NVRO).

Wereldwijd wordt continu onderzoek gedaan naar nieuwe behandelingen van kanker. Dat noemen we ‘klinisch-wetenschappelijk onderzoek’ of ‘experimenteel onderzoek’. Ook het Engelse woord ‘trial’ wordt veel gebruikt. Franciscus Borstkliniek vindt het belangrijk dat patiënten desgewenst kunnen deelnemen aan deze onderzoeken, in Nederland of in het buitenland. Het gaat om deelname aan klinische studies en nieuwe therapieën. Ook binnen Franciscus Borstkliniek wordt onderzoek gedaan.

Bij een punctie of biopsie wordt er met een naald kleine stukjes weefsel uit uw borst weggenomen. Dit weefsel wordt later onderzocht op de aanwezigheid van goedaardige of kwaadaardige cellen. Dit kan nodig zijn om een juiste diagnose te stellen.

Punctie

Bij een punctie wordt het gezwel met een dunne naald aangeprikt. Via de naald worden cellen uit het gezwel opgezogen. Dit is niet pijnlijk en vindt daarom zonder verdoving plaats. Bij een punctie is de uitslag de volgende werkdag bekend.

Biopsie

Bij een biopsie wordt een klein ‘pijpje’ met weefsel uit het gezwel gehaald via een holle naald. Dit gebeurt onder plaatselijke verdoving, omdat de naald vrij dik is. Eerst wordt met een echografie (of een mammografie) de plaats van het gezwel bepaald. Vervolgens maakt de arts een klein sneetje in de huid en brengt de naald in. Direct hierna volgt de eigenlijke punctie. Dat duurt slechts enige seconden en is iets gevoelig. Op het moment van de punctie hoort u een 'klik'. Dit wordt veroorzaakt door het instrumentje dat op de naald wordt geplaatst.

Een punctie of biopsie wordt uitgevoerd door de radioloog samen met een radiodiagnostisch laborant en duurt 30 tot 45 minuten. Soms is het nodig om voor dit onderzoek een aparte afspraak te maken. Dit kan het geval zijn als u anti-stollingsmedicatie gebruikt, zoals acenocoumarol, marcoumar, clopidogrel of plavix. Als er een biopt is verricht krijgt u de eerst volgende werkdag telefonisch de uitslag. 

Een echografie wordt gemaakt om gericht naar een afwijking in de borst te zoeken die zichtbaar is op de mammografie of voelbaar is door u of uw behandelaar. Met een apparaat dat geluidsgolven uitzendt en weer opvangt, tasten we de huid van de borst en oksel af. Om een goed beeld te krijgen, smeren we de huid in met gel.

Dit onderzoek is niet pijnlijk en niet risicovol voor zwangere vrouwen. Het onderzoek vindt plaats op de afdeling Radiologie. Een echografie wordt gemaakt door de radioloog en een radiodiagnostisch laborant. Het maken van een echografie duurt 20 tot 30 minuten. Een echografie is altijd een aanvullend onderzoek en kan nooit de mammografie vervangen.

Via een echografie worden normale en afwijkende structuren in uw borst en soms ook in uw oksel in beeld gebracht. Bij een afwijkende structuur wordt meestal tot een punctie of biopt besloten.

Bij een mammografie wordt er een röntgenfoto van de borsten gemaakt. Om een goede afbeelding te krijgen, is het nodig om de borsten aan te drukken. Hierbij worden uw borsten samengedrukt tussen 2 kunststof platen. Dit kan pijnlijk of gevoelig zijn. Er worden verschillende foto’s gemaakt, meestal van beide borsten 2 foto’s: van de zijkant en bovenaf. Op een mammografie zijn de verschillende weefsels in de borst te zien, zoals het vet- en klierweefsel.

Tomosynthese

Het mammografieapparaat werkt met tomosynthese, een techniek waarmee de hele borst in beeld wordt gebracht. De computer verdeelt de beelden vervolgens in plakjes van een millimeter dik, waardoor een driedimensionaal (3D) beeld ontstaat. De radioloog kan dankzij de gedetailleerde foto’s afwijkingen beter en sneller beoordelen dan bij een regulier tweedimensionaal mammogram. De verschillen in de structuren van vetweefsel, klierweefsel en bindweefsel zijn beter te zien en afwijkingen vallen beter op.

Het onderzoekt vindt plaats op de afdeling Radiologie. De radiodiagnostisch laborant voert dit onderzoek uit. Het maken van een mammografie duurt 20 tot 30 minuten. Bent u zwanger of weet u niet zeker of u zwanger bent? Neem dan van tevoren contact met ons op. Het is niet verstandig uw ongeboren baby aan de straling bloot te stellen.

In sommige gevallen wordt van uw borst een MRI-scan gemaakt. MRI staat voor Magnetic Resonance Imaging. Met een magneetveld en radiogolven maakt een computer een drie dimensionaal beeld van uw borst. Een MRI-scan van de borst wordt gebruikt als de mammografie en de echografie geen duidelijk beeld geven of lastig te beoordelen zijn. De scan wordt gebruikt voor het exact beoordelen van de plaats en de grootte van de tumor.

Een MRI is altijd een aanvullend onderzoek, er wordt gestart met een mammografie. Indien er nog een menstruele cyclus is zal bij voorkeur vindt een MRI plaatsvinden tussen dag 7 en 14 van de menstruele cyclus.

Een MRI-scanner bestaat uit een beweegbare tafel waarop u op uw buik gaat liggen. U wordt daarna in een soort tunnel geschoven. Binnenin het apparaat is de tunnel omgeven met magneten. Tijdens het onderzoek krijgt u via een infuus contrastvloeistof toegediend. De vloeistof maakt uw organen en bloedvaten beter zichtbaar op de scan.

Let op: tijdens een MRI is het prettig als u een wit t-shirt draagt. De magneten in de scan maken veel lawaai tijdens het onderzoek, schrikt u hier niet van.

Wij vinden het belangrijk om u te betrekken bij uw behandeling. De uiteindelijke behandeling bepalen wij in overleg met u. Dit noemen wij ook wel shared decision making. Samen met u komen wij tot afspraken. 

Een behandeling bij borstkanker kan grote invloed hebben op uw leven. Daarom vinden wij het belangrijk dat u samen met uw zorgverlener bespreekt welke behandeling het beste bij u past. Uw zorgverlener weet alles van de ziekte en de behandelingen en u weet wat uzelf belangrijk vindt en wat het beste bij u past. Uit onderzoek blijkt ook dat samen beslissen over uw behandeling leidt tot meer tevredenheid en betere resultaten voor u als patiënt. Door u goed te informeren over de mogelijkheden, de voor- en nadelen van een behandeling of operatie en de mogelijke kansen en risico's hiervan bent u zich meer bewust van de keuzes die u heeft. Dit helpt om ook om achteraf minder te twijfelen over uw beslissing.

Samen beslissen begint met een goed besprek tussen u en uw zorgverlener. In een goed gesprek stelt u uw vragen aan uw zorgverlener en luistert u goed naar de antwoorden. Alles wat jullie elkaar vertellen is even belangrijk. Lees hier een aantal tips voor een goed gesprek. 

Keuzehulp voor de behandeling van borstkanker

De mammacareverpleegkundige overlegt met u uw persoonlijke behandelvoorkeur en de operatie die daar het beste bij past. Wanneer u of de mammacareverpleegkundige denkt dat een ander type operatie, dan nu is aangevraagd, beter bij u past, dan zorgt zij voor een nieuw gesprek met uw behandelend chirurg. Het streven is om hierbij geen, of zo min mogelijk, vertraging op te lopen bij het plannen van uw operatie.

De arts kan u een borstsparende behandeling adviseren op basis van medisch-technische overwegingen. Maar welke behandeling het beste bij u past, hangt niet alleen af van uw medische situatie. Ook uw persoonlijke voorkeuren wegen mee.

Wanneer u twijfels heeft over wel of niet een borstsparende behandeling, of wanneer u uw eerste voorkeur nog eens rustig wilt overdenken, dan zou u gebruik kunnen maken van de keuzehulp voor borstkanker van ZorgkeuzeLab. Dit is een soort kieswijzer die technische informatie geeft over de verschillende behandelingen. Daarnaast wordt u met een keuzehulp, via een vragenlijst, geholpen om uw eigen voorkeuren vast te stellen. Als u een keuzehulp voor borstkanker wilt raadplegen, is het raadzaam om dit te doen vóór uw gesprek met de mammacareverpleegkundige. Bespreek de mogelijkheden met uw zorgverlener.

Door behandeling met medicijnen is het mogelijk om kankercellen onschadelijk te maken of de groei te remmen. Er bestaan verschillende therapieën met medicijnen. Deze staan apart in het overzicht uitgelegd.

• Chemotherapie
• Hormoontherapie
• Doelgerichte medicijnen

Adjuvant of neo-adjuvant

Het is mogelijk dat patiënten met borstkanker na de operatie een behandeling met medicijnen krijgen. Omdat deze behandeling na de operatie wordt gegeven, spreken we ook wel van een aanvullende (adjuvante) behandeling.

Ook bestaat de mogelijkheid tot neo-adjuvante behandeling. In dat geval wordt chemotherapie of een andere behandeling gegeven voordat de patiënt wordt geopereerd. Er zijn verschillende redenen waarom het behandelteam hiervoor kan kiezen.

Of u een adjuvante of neo-adjuvante behandeling krijgt, hangt af van uw situatie. De behandelkeuze wordt in het multidisciplinair overleg besproken en in samenspraak met verschillende zorgverleners gemaakt. Uw specialist bespreekt uw behandelplan uitvoerig met u.

Doelgerichte medicijnen 

Doelgerichte medicatie wordt in sommige gevallen toegediend naast chemotherapie of hormoontherapie. Een van de meest voorkomende doelgerichte medicijnen zijn herceptin en pertuzumab. Deze middelen worden toegediend bij HER2 positieve borstkanker in zowel curatieve (doel om te genezen) als palliatieve setting (niet genezend, maar levensverlengend).

Een ander voorbeeld van doelgerichte medicatie is een cdk4/6 remmer (palbocilcib, abemaciclib of ribociclib). Deze middelen worden samen met hormoontherapie toegediend in de palliatieve setting. Voor iedere patiënt kan de behandeling anders zijn. Als u in aanmerking komt voor bovengenoemde doelgerichte therapie krijgt u hier uitgebreide voorlichting over.

De letterlijke vertaling van het woord radiotherapie is behandeling met behulp van straling. Bij borstkanker wordt radiotherapie gebruikt om eventueel achtergebleven kankercellen te doden. Dit verkleint de kans dat de borstkanker ergens in het bestraalde gebied terugkomt. U wordt meestal enkele weken na operatie of enkele weken na de laatste chemotherapie bestraald.

Samenwerking andere ziekenhuizen

Bestraling is een onderdeel van uw behandeling voor borstkanker. De bestraling is gericht op uw borst, de borstwand en eventueel de klieren rondom het sleutelbeen of in de oksel. Voor de bestraling werken wij in de meeste gevallen samen met het Erasmus MC in Rotterdam en Reinier de Graaf in Delft.

Behandeling

Bij de bestraling worden meerdere krachtige bundels röntgenstraling toegediend vanuit verschillende richtingen. Voor iedere patiënt wordt een individueel bestralingsplan opgesteld. Hierin staat welk gebied wordt bestraald en welke dosis wordt toegediend. Hierdoor worden de gezonde organen, zoals uw longen en hart, zo goed mogelijk gespaard.

Een bestraling duurt ongeveer 2 tot 4 minuten, u bent ongeveer 10-15 minuten in de bestralingsruimte. Bij een bestraling ligt u op de bestralingstafel. Met behulp van laserlijnen die uit de muur komen en de markeringen die op uw huid zijn aangetekend, wordt u door de laboranten in de juiste houding gelegd.

Tijdens de bestraling verlaten de laboranten de bestralingsruimte. U wordt dan met camera’s vanuit de bedieningsruimte in de gaten gehouden, communicatie is mogelijk via een intercom. U voelt niets van de bestraling en de behandeling is veilig.

Overleg

In de periode van bestralingen heeft u 1 tot 3 keer een afspraak met de radiotherapeut om eventuele vragen te stellen en bijwerkingen te bespreken. Ook kunt u dagelijks bij de laboranten terecht met vragen over de bestraling.

Het kan zijn dat de oncologisch chirurg u heeft doorverwezen naar de plastisch chirurg om te beoordelen of een borstsparende operatie mogelijk is. Bij een borstsparende operatie halen we alleen de tumor in uw borst en weefsel daaromheen weg. De rest van de borst blijft dus zitten. 

Neemt de tumor 10 tot 20% van het volume van uw borst in? Dan is borstsparend opereren vaak mogelijk. Dit doet de chirurg door weefsel van uw borst te verschuiven. Zo wordt de ontstane holte weer opgevuld.

Neemt de tumor 20% tot 40% van het volume van uw borst in? Dan is borstsparend opereren vaak alleen nog mogelijk door weefsel vanuit de omgeving toe te voegen. Met dit weefsel wordt de ontstane holte weer opgevuld. Dit weefsel zit meestal onder de borst of richting de rug. Er moet wel genoeg weefsel aanwezigheid zijn op 1 van deze plaatsen om te ingreep te kunnen uitvoeren. Als er niet genoeg weefsel is, kan het mooier zijn om een borstamputatie te ondergaan en de borst volledig opnieuw te maken.

Wanneer u borstsparend wordt geopereerd, dan wordt de borst bijna altijd bestraald. Het doel van de bestraling is de kans op terugkeer van de borstkanker te verkleinen. Maar bestraling kan ook een negatief effect hebben op de vorm van de borst. Er kan verkleuring van de huid optreden, verharding van de borst, krimp van de borst of een contourdefect. De radiotherapeut geeft u meer informatie over de voor- en nadelen van bestraling.

Ingrepen na bestraling

Bestraald weefsel geneest meestal minder goed. Een bestraalde borst opereren we daarom liever niet opnieuw. Dit kan alleen als er goed doorbloed weefsel aan wordt toegevoegd. Een tepelreconstructie voeren wij niet uit nadat een borst is bestraald. Een tepeltatoeage is wel mogelijk.

Mocht u merken dat de borst is gekrompen na de bestraling en uw borsten niet meer even groot zijn, dan is misschien verkleining van de andere borst een optie. Deze ingreep moet wel altijd eerst worden aangevraagd bij de verzekering. Een borstlift van de andere zijde wordt helaas niet vergoed door uw zorgverzekeraar.

Lipofilling

Als u na de operatie een contourdefect heeft op de plaats van de gereconstrueerde borst, dan komt u mogelijk in aanmerking voor lipofilling.  Het defect wordt opgevuld met vet dat ergens anders is weggehaald door middel van liposuctie. Ook deze ingreep moet wel altijd eerst worden aangevraagd bij de verzekering. 

Een borstamputatie is voor iedere vrouw een ingrijpende gebeurtenis. Het missen van een borst, de vlakke contour, het litteken en de ongelijkheid van de borsten vormen vaak een reden tot de wens voor een borstreconstructie. Ook het dragen van kleding kan problemen geven.

In overleg met de behandelend oncologisch chirurg kan worden overwogen om de borst na te maken (reconstrueren). Wanneer de reconstructie plaatsvindt tijdens dezelfde operatie als de borstamputatie, dan spreken we van een directe (primaire) borstreconstructie. Wordt de reconstructie op een later tijdstip uitgevoerd, dan spreken we over een uitgestelde (secundaire) reconstructie.

De keuze voor een primaire of secundaire reconstructie wordt onder andere bepaald door:

• Kenmerken van de borstkanker, zoals de grootte van de tumor;
• aanwezigheid van uitzaaiingen in de lymfeklieren;
• eventuele nabehandelingen, zoals bestraling;
• taalbarrière;
• roken;
• verdere mentale en fysieke gezondheid. 

Als wordt gekozen voor een primaire reconstructie, dan wordt meestal eerst een schildwachtklierprocedure uitgevoerd door de oncologisch chirurg. Afhankelijk van de uitslag hiervan wordt de definitieve beslissing genomen of u echt in aanmerking komt voor een primaire reconstructie.

Schildwachtklier procedure

Als borstkanker uitzaait, gaat dit meestal via de lymfklieren in de oksel. Bij elke borstoperatie worden daarom een of enkele lymfklieren uit de oksel verwijderd. Dit wordt de schildwacht- of poortwachterklierprocedure genoemd. Na de operatie worden deze klieren in het laboratorium onderzocht op de aanwezigheid van kankercellen en weten we of de borstkanker zich heeft uitgebreid. Deze informatie helpt om in te schatten welke behandeling nodig is. Bij de Borstkliniek onderzoeken van de schildwachtklier op een innovatieve manier die veiliger en prettiger is onze patiënten. 

Okselkliertoilet

Soms is het nodig om alle lymfklieren uit een oksel te verwijderen. Deze ingreep wordt een okselkliertoilet genoemd. Bij een okselkliertoilet worden, in tegenstelling tot het schildwachtklieronderzoek, niet 1 maar alle lymfeklieren uit de betreffende oksel verwijderd.

Voordat u met chemotherapie begint, wordt u door de oncologieverpleegkundige uitgenodigd voor een voorlichtingsgesprek. In dit gesprek legt zij aan u uit wat u voor chemotherapie krijgt, hoe lang de kuur duurt en welke bijwerkingen u kunt verwachten. Ook geeft zij u advies over onder andere voeding, huidverzorging, mondverzorging en beweging. Gedurende het hele behandeltraject is de oncologieverpleegkundige voor u het aanspreekpunt.

De therapie

Bij de keuze voor chemotherapie krijgt u medicijnen via een infuus en/of tabletten. De medicijnen verspreiden zich via uw bloed door uw lichaam en kunnen op vrijwel alle plaatsen kankercellen bereiken.

Als u chemotherapie via een infuus krijgt, dan gaat u naar de Dagbehandeling in het Oncologiecentrum. U neemt plaats in een stoel. U kunt 1 persoon meenemen naar de Dagbehandeling tijdens het toedienen van de chemotherapie. De oncologieverpleegkundige begeleidt u tijdens de behandeling. Zij legt u de gang van zaken uit, beantwoordt uw vragen, prikt het infuus en zorgt dat u de medicijnen op juiste wijze krijgt toegediend. De duur van de toediening is afhankelijk van de combinatie van medicijnen die u krijgt. Meestal kunt u na een aantal uren naar huis.

In sommige gevallen wordt chemotherapie ook in tabletten gegeven. Hiervoor hoeft u niet in het ziekenhuis te zijn, deze kunt u thuis innemen. U kunt uw medicijnen direct ophalen in de Poli-Apotheek (dit is de apotheek in Franciscus Gasthuis, Rotterdam) of de medewerker van de Poli-Apotheek neemt telefonisch contact met u op om af te stemmen hoe u de medicijnen kunt krijgen. De medewerker van de Poli-Apotheek kan ook met u afstemmen dat de medicijnen thuis worden bezorgd of dat de medicijnen klaarliggen op de Dagbehandeling als u komt voor de kuur. U kunt de tabletten niet bij uw eigen apotheek halen.

Manieren van toediening

Als u gedurende een lange periode kuren krijgt en u slecht bent aan te prikken, dan kan de Port-A-Cath of een PICC-lijn (perifeer ingebrachte centrale catheter) voor u zinvol zijn. Met deze Port-a-Cath of PICC-lijn kan er snel en makkelijk bloed worden afgenomen en medicijnen/infuus worden toegediend. De Port-A-Cath is een klein kastje dat volledig onder uw huid wordt geplaatst, zodat we medicijnen en vloeistoffen direct kunnen inspuiten met het gemak van een simpele injectie door de huid. De PICC-lijn is een flexibel slangetje dat in de bovenarm in een bloedvat wordt ingebracht. Dit is geschikt voor langdurige infuusbehandelingen. Behalve dat er medicijnen kunnen worden gegeven, kan er via de PICC-lijn en Port-A-Cath ook bloed worden afgenomen.

Bijwerkingen van chemotherapie

Chemotherapie verspreidt zich door het hele lichaam. Daardoor worden ook gezonde lichaamscellen blootgesteld en kunnen zij schade oplopen. Deze schade aan gezonde cellen veroorzaakt bijwerkingen. Deze kunnen vrij snel optreden en van korte duur zijn, of pas na verloop van tijd ontstaan en langer aanhouden, afhankelijk van de kuur die u wordt voorgeschreven.

Voordat u start met de chemotherapie, krijgt u van de oncologieverpleegkundige uitgebreide mondelinge voorlichting over de kuur. Hierin worden de meest voorkomende bijwerkingen besproken en krijgt u daarnaast apart de informatie schriftelijk mee.

Anti-emetica

Om misselijkheid en een moeilijke stoelgang tegen te gaan, krijgt u een anti-emeticabox (geneesmiddel tegen misselijkheid en braken) of een recept om deze medicijnen op te halen bij de apotheek.

Pijn

Indien u pijn ervaart, kunt u dit altijd bespreken met een zorgverlener. Uw oncoloog, verpleegkundig specialist en oncologieverpleegkundige proberen uw behandeling hierop zo goed mogelijk af te stemmen.

Bij borstkanker wordt altijd onderzocht of de tumor hormoongevoelig is. Dit gebeurt in een pathologisch onderzoek van het tumorweefsel. Als borstkankercellen groeien door de geslachtshormonen oestrogeen en progesteron, wordt de tumor 'hormoongevoelig' genoemd. Als de tumor hormoongevoelig is, komt u in aanmerking voor hormoontherapie. Dat wil zeggen dat u medicijnen krijgt die de eigen hormoonproductie blokkeren of remmen zodat de kankercellen niet meer groeien.

Wat zijn hormonen?

Hormonen zijn stoffen die ons lichaam zelf maakt. Een belangrijke groep hormonen die ons lichaam aanmaakt zijn de vrouwelijke en mannelijke geslachtshormonen. Hormonale therapie beïnvloedt de aanmaak van uw eigen hormonen. Door de therapie wordt de werking van uw hormonen geremd of volledig geblokkeerd. Hierdoor kunnen kwaadaardige cellen stoppen met groeien, kleiner worden of verdwijnen.

Waarom hormonale therapie bij borstkanker?

Welke hormonale behandeling iemand krijgt, hangt af van het stadium van de ziekte en of de vrouw wel of niet in de overgang is. Hoe lang u de medicijnen moet slikken, is ook wisselend. Hormonale therapie kan aanvullend op andere behandelingen worden gegeven, in de hoop daarmee de kans op genezing te vergroten en de kans op terugkeer te verkleinen. Daarnaast wordt deze behandeling toegepast bij uitgezaaide kanker, met de verwachting de kanker tijdelijk terug te dringen, de levensduur te verlengen of de symptomen te verminderen.

Behandeling

Wanneer u start met hormonale therapie, komt u op het spreekuur bij de gespecialiseerd oncologieverpleegkundige of de verpleegkundig specialist oncologie. Zij bespreekt met u hoe de behandeling verloopt, welke bijwerkingen u misschien krijgt en hoe u hiermee om kunt gaan. Daarna vinden de controles plaats bij de internist-oncoloog of de verpleegkundig specialist.

Hormonale therapie volgt u voor een periode van 5 jaar of eventueel langer. De therapie bestaat uit een medicijn in de vorm van een tablet. U neemt deze eenmaal per dag in. Vrouwen (jonger dan 40 jaar) die nog niet in de overgang zijn kunnen aanvullend eens in de 3 maanden een injectie krijgen. Deze injectie legt de werking van de eierstokken (tijdelijk) stil.

Bijwerkingen van hormoontherapie

Voordat u start met de hormoontherapie, krijgt u van de oncologieverpleegkundige of verpleegkundig specialist uitgebreide mondelinge voorlichting over de kuur. Hierin worden de meest voorkomende bijwerkingen besproken en krijgt u daarnaast apart de informatie schriftelijk mee.

Immunotherapie wordt vaak naast chemotherapie gegeven en is bedoeld om het afweersysteem te (re)activeren tegen de kankercellen zodat ze worden opgeruimd. Dit is geen standaardbehandeling, maar wordt in sommige gevallen in studieverband toegediend. Als dit voor u van toepassing is, dan bespreekt uw specialist dit met u.

Er bestaan meerdere technieken om een volledige borst te reconstrueren. Niet iedere techniek is geschikt voor iedere vrouw. Welke techniek voor u het meest geschikt is, bespreekt de plastisch chirurg met u. Onder andere de volgende technieken zijn beschikbaar. 

• Volledig lichaamseigen weefsel-reconstructie
• Tissue-expander en silicone prothese reconstructie
• Rugspier met of zonder silicone prothese reconstructie
• Aanvullende ingrepen borstreconstructie

Wij vinden het vanzelfsprekend dat u kunt vertrouwen op een optimale kwaliteit van de behandeling van borstkanker. Naast deze optimale zorg voor de behandeling, heeft het team van de Borstkliniek aandacht en zorg voor de verregaande gevolgen van borstkanker en de behandeling ervan. Er is aandacht voor lichamelijke, psychosociale en maatschappelijke vraagstukken en problemen waar u mee te maken kunt krijgen vanaf het moment van de borstkankerdiagnose. We willen de zorg op deze manier goed regelen om zoveel mogelijk te voldoen aan de individuele wensen. 

De nazorg die wordt aangeboden, is onderdeel van het behandelproces en brengt geen extra kosten met zich mee.

Naast de opgestelde programma’s is er ook de mogelijkheid om gebruik te maken om te revalideren bij een oncologisch fysiotherapeut of als het nodig is bij het Revalidatieprogramma van Rijndam.

De diagnose borstkanker heeft impact op uw leven en kan onzekerheden met zich meebrengen. Het kan zorgen voor lichamelijke gevolgen (zoals lymfoedeem en vermoeidheid), mentale gevolgen (zoals onzekerheid en angst) en sociale gevolgen (zoals werkhervatting en verzekering). Iedereen gaat anders om met deze gevolgen. De onzekerheden die u ervaart, kunt u bespreken met uw aanspreekpunt bij de Franciscus Borstkliniek.

Bij de Borstkliniek kunt u niet alleen vertrouwen op een optimale kwaliteit van de behandeling van borstkanker, maar ook op aandacht en zorg voor de vergaande gevolgen van borstkanker en de behandeling ervan.

Bij veel patiënten spelen ‘angst’ en ‘vermoeidheid’ een grote rol in de nasleep van de diagnose borstkanker en de behandelingen. Heeft u hier last van? Bespreek dit met de mammacareverpleegkundige zodat jullie samen naar een oplossing kunnen zoeken. Er zijn allerlei mogelijkheden om u hierbij te helpen. Uw behandelaar kan u naar aanleiding van een persoonlijk gesprek goed adviseren over mogelijke vervolgstappen, zodat u zich weer beter gaat voelen.

In Franciscus bieden wij specifieke AYA-zorg. AYA’s (Adolescents & Young Adults) zijn jonge mensen die tussen 18 en 39 jaar voor het eerst te horen krijgen dat ze kanker hebben. Als jongvolwassene heb je waarschijnlijk veel vragen die specifiek zijn voor jouw leeftijd of situatie.

Als uw partner of naaste borstkanker krijgt, kan dat een hele grote schok zijn. Vooral als iemand dicht bij u staat, kunt u allerlei gevoelens en emoties hebben, bijvoorbeeld verdriet, boosheid, stress of angst. Ook kan het gebeuren dat u te maken krijgt met veranderingen zoals extra gezinstaken of andere zaken die u erbij krijgt. Het is belangrijk dat u realiseert dat u er niet alleen voor staat. Durf om hulp te vragen als u zelf iets niet kan of aankunt.

Uw partner of naaste kan zich vaak alleen of eenzaam voelen, omdat zij zelf met hun ziekte moeten leren omgaan. Laat in dit geval vooral merken dat u er bent voor hem of haar. Bijvoorbeeld door samen te praten, maar ook samen lachen en huilen horen hierbij.

Op de website www.kanker.nl vindt u waardevolle tips over hoe u kunt omgaan als uw partner of naaste kanker heeft. Een medisch maatschappelijk werker kan ook altijd worden ingeschakeld om hier hulp bij aan te bieden.

Praten met een kind, het klinkt zo eenvoudig. Maar hoe legt u uit dat u kanker heeft? Hoe moet u zeggen wat er aan de hand is? Moet u het wel vertellen?

Kinderen hebben heel snel in de gaten dat er iets mis is. Een vader die plotseling huilend thuis zit, een moeder die fluistert aan de telefoon, het zijn voor een kind duidelijke signalen dat er iets geheimzinnigs aan de hand is waar ze niet bij worden betrokken. Het achterhouden van informatie kan leiden tot angstige fantasieën bij een kind. Als kinderen weten wat er aan de hand is, dan zijn veel reacties heel normaal. Ze zijn verdrietig, angstig of boos en voelen zich soms schuldig.

Door met een kind open en eerlijk over de ziekte te praten en over de eventuele gevolgen ervan, krijgen zowel uw kind en u als (groot)ouder/verzorger de kans gevoelens te uiten. Op deze manier voelt het kind zich vrij om vragen te stellen. Problemen worden bespreekbaar en er kan samen worden gezocht naar oplossingen.

Wat zijn de belangrijkste tips om hiermee om te gaan?

• Zoek een rustig moment om met een kind te praten.
• Moedig een kind aan vragen te stellen.
• Vertel niet teveel tegelijk. Ook als ouder heb je niet alle antwoorden, wees daar eerlijk in.
• Een kind mag het verdriet van de ouder zien, verberg uw verdriet niet. Samen huilen kan erg opluchten.
• Let op afwijkend gedrag van een kind.
• Licht de school in, de leerkracht begrijpt dan beter waarom uw kind zich anders gedraagt. De leerkracht kan zo in de klas ook aandacht besteden aan de begeleiding van een kind.

Waar kan ik nog meer informatie krijgen?

Wilt u meer informatie over de begeleiding van uw (klein)kinderen? Neemt u dan contact op met de consultatief en palliatief oncologieverpleegkundige. Andere tips zijn:

Website www.kankerspoken.nl  
Boekje ‘Chemo-Kasper’ voor jongere kinderen
Boekje ‘Radio-Robbie’

Wanneer een patiënt niet (meer) te genezen is, volgt een palliatieve behandeling. Deze behandeling is gericht op het bestrijden van klachten en het behoud van kwaliteit van leven. In dit traject zijn voor borstkankerpatiënten veel mogelijkheden. Chemotherapie, maar ook behandeling met (anti) hormonen of nieuwe medicijnen kunnen worden ingezet. Ook bestraling kan zinvol zijn. Soms kiezen wij ervoor om niets te doen, omdat de voordelen van verdere behandeling niet opwegen tegen de nadelen, of omdat er geen mogelijkheden tot behandeling meer zijn.

Als er met u is gesproken over palliatieve therapie, wordt u uitgenodigd voor een gesprek bij de consultatief en palliatief oncologieverpleegkundige. Dit is een verpleegkundige die gespecialiseerd is in de behandeling en begeleiding van mensen met kanker die niet meer kunnen genezen. Deze verpleegkundige begeleidt u in de periode van de eventuele behandeling, controle en periode erna. De consultatief en palliatief oncologieverpleegkundige is aanspreekpunt voor u, uw naasten, uw huisarts en de wijkverpleegkundigen.

Telefonisch spreekuur

Maandag tot en met vrijdag van 8.15 tot 9.15 en van 13.15 tot 14.00 uur
Telefoonnummer: 010 - 893 1480 / 010 - 893 1485
E-mail: oncologieverpleegkundigen@franciscus.nl 

Meer informatie

www.netwerkpalliatievezorg.nl/nieuwewaterwegnoord
www.netwerkpalliatievezorg.nl/rotterdam