'Iedere ingezette behandeling brengt veranderingen met zich mee...'

Chirurg Ingeborg Mares

‘Als dokter wil je de tumor bestrijden. Daar zijn verschillende behandelingen voor mogelijk, denk aan chemotherapie, bestralen, opereren. Mijn taak is uit te zoeken welke behandelingen de tumor het beste bestrijden en deze aan de patiënt te presenteren. Samen met de patiënt beslissen we welke behandeling wordt ingezet. In een vroeg stadium van borstkanker kan dit bijvoorbeeld gaan om wel of geen borstsparende operatie en, indien wordt gekozen voor een borstamputatie, wel of geen borstreconstructie. De informatie kan heel feitelijk gepresenteerd worden: de opties, de voor- en nadelen. Bij sommige aandoeningen is dit voldoende, maar bij borstkanker zijn de gevolgen van een behandeling jaren na de operatie nog merkbaar. Mijn missie is geslaagd wanneer de patiënt dan nog steeds tevreden is over haar keuze.’

'Door naast de ziekte ook het leven van de patiënt te bespreken, kan samen worden gekeken welke behandeling het beste past bij de normen van de patiënt.’

Welke behandeling past het best

‘Iedere ingezette behandeling brengt veranderingen met zich mee die 2 á 3 jaar na de operatie nog steeds zichtbaar, voelbaar en tastbaar zijn. De betekenis van deze veranderingen is afhankelijk van hoe het leven van de patiënt eruit ziet en welke waarde zij geven aan bepaalde aspecten in hun leven. Voor een vrouw in een rolstoel kan het behoud van de schouderfunctie zwaarder wegen dan het uiterlijke aspect,  omdat zij beide armen nodig heeft om zich voort te bewegen. Een zwemlerares koos
ooit voor een borstamputatie en het inbrengen van een prothese vanwege de zichtbaarheid in haar badpak. Dit had een keerzijde: zij kon geen borstcrawl
en vlinderslag meer. Achteraf had zij een andere keuze gemaakt. Door naast de ziekte ook het leven van de patiënt te bespreken, kan samen worden gekeken welke behandeling het beste past bij de normen van de patiënt.’

Bevragen wat vanzelfsprekend lijkt

‘Wekelijks vertel ik 3 tot 10 vrouwen dat zij borstkanker hebben, waardoor ik reactiepatronen herken. Na de diagnose borstkanker wordt de informatie in paniek verwerkt. In korte tijd moeten veel beslissingen worden genomen, terwijl de patiënt niet altijd in staat is de opties te wegen. Door het gesprek aan te gaan en te bevragen wat vanzelfsprekend lijkt, kan ik hierbij helpen. Vaak wordt gekozen voor een borstamputatie omdat dit zekerder klinkt, terwijl een borstsparende behandeling vaak even veilig is. De ervaring leert wat het doet op langere termijn en die ervaring kan ik delen. Uit onderzoek weten we bijvoorbeeld dat vrouwen op termijn gelukkiger zijn na een borstsparende operatie. Dat dit niet voor iedereen geldt, vertel ik er ook bij. Vrouwen die bewust kiezen voor een borstamputatie zonder borstreconstructie, voelen vaak dat zij deze keuze moeten verdedigen. Het gaat erom welke betekenis je er aan geeft dat je geen borst hebt. Ooit stond ik in de kleedkamer van een zwembad waar ook een moeder met één borst aanwezig was. Haar kind zei: “Mama, zij hebben allemaal twee borsten.” Het kind wist niet beter dan dat het hebben van één borst normaal is. Het missen van een borst is geen ziekte, de aanleiding is een ziekte.’