Ernstig overgewicht (obesitas)

Stap 1: Verwijzing

Obesitas is een chronische aandoening waarbij iemand ernstig overgewicht heeft. Vaak gaat dit samen met andere gezondheidsproblemen, zoals suikerziekte of hoge bloeddruk. Een behandeling met een maagverkleining (bariatrische of metabole chirurgie) kan dan een mogelijkheid zijn.

In Nederland hebben steeds meer mensen te maken met ernstig overgewicht. Dit kan lichamelijke en psychische klachten geven en heeft vaak grote invloed op het dagelijks leven.

Klachten bij obesitas

De meest voorkomende klachten zijn:

• vermoeidheid en kortademigheid
• pijn aan gewrichten of lage rug
• veel zweten
• slecht slapen, snurken of slaapapneu
• somber gevoel of laag zelfbeeld
• emotioneel eten

Obesitas kan leiden tot andere ziekten, zoals:

• suikerziekte (diabetes)
• hoge bloeddruk
• hoog cholesterol
• astma of COPD
• leververvetting
• artritis (ontstoken gewrichten)

Gezondheidsrisico's bij obesitas

Wanneer naar de huisarts?

Neem contact op met de huisarts bij:

• een BMI boven de 35;
• klachten zoals suikerziekte, hoge bloeddruk, hoog cholesterol;
• slaapapneu, astma of COPD;
• leververvetting of pijn aan gewrichten.

Wat gebeurt er na een verwijzing?

Na verwijzing door de huisarts of specialist ontvangt u een uitnodiging voor een telefonische intake met een verpleegkundige. Hier bekijken wij of u in aanmerking komt voor een maagverkleining. Als de operatie bij u past, start het verdere traject.

Topklinische erkenning

Het Franciscus Obesitas Centrum is officieel erkend als specialist in de behandeling van ernstig overgewicht door Samenwerkende Topklinische opleidingsZiekenhuizen (STZ).

Stap 2: De eerste afspraak

Tijdens de eerste afspraak heeft u een telefonische intake. Het doel van dit gesprek is te beoordelen of u in aanmerking komt voor een maagverkleining (bariatrische ingreep).

Hoe bereidt u zich voor op de eerste afspraak?

Voor deze eerste afspraak hoeft u zich niet voor te bereiden. Tijdens het gesprek krijgt u uitleg over de volgende stappen. U hoort dan ook of u vragenlijsten moet invullen of verslagen moet meenemen, bijvoorbeeld van een GLI-traject of van een psycholoog.

Waar is de afspraak?

De eerste afspraak is telefonisch. U ontvangt hiervoor een uitnodiging.

Hoe lang duurt de afspraak?

De telefonische intake duurt ongeveer 10 minuten. 

Mag u iemand meenemen?

U mag iemand met uw telefoongesprek mee laten luisteren of voor steun. 2 personen horen meer dan 1. Voor de vervolgafspraken in het ziekenhuis mag u ook altijd iemand meenemen voor steun en om mee te luisteren.

Samen werken aan uw gezondheid

Met deze eerste afspraak zetten wij samen de eerste stap richting een behandeling die bij u past.

Stap 3: Onderzoeken

Om te bepalen of een maagverkleining (bariatrische ingreep) voor u geschikt is, voeren wij verschillende onderzoeken uit.

Welke onderzoeken kunt u verwachten?

• Voorlichting: fysieke groepsbijeenkomsten, in de toekomst digitaal.
• Gesprekken: wij bespreken de mogelijke oorzaken van obesitas, uw motivatie voor een operatie en de invloed van overgewicht op uw dagelijks leven.
• Vragenlijsten: u vult vragenlijsten in die helpen om een goed beeld te krijgen van uw leefstijl en gezondheid.

Waar vinden de onderzoeken plaats?

De onderzoeken vinden plaats in Franciscus Gasthuis (Rotterdam). De afspraken worden voor u ingepland.

Wanneer krijgt u de uitslag van de onderzoeken?

• De intake is telefonisch.
• Binnen uiterlijk 2 weken volgt een voorlichtingsbijeenkomst.
• Na 3 weken krijgt u een afspraak met de verpleegkundige. Zo heeft u de tijd om het advies dat u krijgt tijdens de voorlichtingsbijeenkomst, toe te passen in uw dagelijks leven.
• Na nog eens 4 weken is de analysedag in ons ziekenhuis.
• Als u geschikt bent voor de operatie, plannen wij de ingreep direct in. De operatie vindt meestal binnen 3 maanden plaats.
• Als er nog leefstijlveranderingen nodig zijn, duurt het traject langer.

Snelheid en zorgvuldigheid

Met deze onderzoeken brengen wij uw situatie zorgvuldig in beeld. Zo zorgen wij ervoor dat u de behandeling krijgt die het beste bij u past.

Stap 4: Uitslagen

In het uitslaggesprek krijgt u uitleg over de analysedag en bespreekt u samen met de arts of physician assisant of u geschikt bent voor een operatie of dat er eerst een aanvullend traject nodig is.

Wat wordt er besproken?

De arts of physician assisant legt kort uit of u geschikt bent voor de operatie en welke operatie passend is (bijvoorbeeld gastric bypass, sleeve of mini-bypass).

Als u nog niet geschikt bent, bespreekt de arts of physician assisant welke begeleiding en doelen nodig zijn om later een goede operatie te kunnen doen. Samen bepalen wij wat het beste past bij uw situatie.

Wanneer vindt het gesprek plaats?

Het gesprek vindt plaats direct na de analysedag, zodra de resultaten van alle onderzoeken bekend zijn. Eerst bespreekt het medisch team uw situatie in een overleg.

Waar vindt het gesprek plaats?

Het gesprek is in het Franciscus Obesitas Centrum in Franciscus Gasthuis (Rotterdam).

Mag u iemand meenemen naar het gesprek?

Ja, u mag iemand meenemen. Het kan fijn zijn om samen te luisteren en over het vervolg te praten.

Moet ik mij voorbereiden op het gesprek?

Tijdens de voorlichting krijgt u verschillende adviezen. Het is belangrijk dat u deze zoveel mogelijk toepast. Ook is het goed om u alvast te verdiepen in de verschillende operaties: gastric bypass, sleeve of mini-bypass. Zo kunt u tijdens het gesprek met uw arts aangeven welke behandeling uw voorkeur heeft. Samen bepalen wij vervolgens welke operatie het beste bij u past.

Wat gebeurt er na het gesprek?

Bent u geschikt voor de operatie? Dan plannen wij deze direct in.

Stap 5: Behandeling

De behandeling bij obesitas helpt u gewicht te verliezen en uw gezondheid te verbeteren. Dit kan met een operatie en begeleiding bij het aanpassen van uw leefstijl.

Welke behandelingen zijn er?

• Sleeve resectie (deel van maag weghalen)
• Gastric bypass (maag-bypass)
• Mini gastric bypass (alternatieve maag-bypass)

Wat is het doel van de behandeling?

Het doel is gewichtsverlies, gemiddeld is dit rond de 20-30% van uw huidige gewicht. Verder streven wij naar een betere gezondheid voor u en het verbeteren van uw kwaliteit van leven. Door leefstijlaanpassingen helpt de behandeling u om een gezond gewicht op de lange termijn te behouden.

Waar vindt de behandeling plaats?

• De operatie vindt plaats in Franciscus Gasthuis (Rotterdam).
• Het herstel en de leefstijlaanpassingen gebeuren thuis.

Hoe bereidt u zich voor op de behandeling?

2 weken voor de operatie start u een speciaal dieet tijdens een groepsbijeenkomst. Hier krijgt u uitleg over de operatie en over de weken na de operatie.

Waarom multidisciplinaire samenwerking belangrijk is

Gewichtsverlies bij een BMI boven de 35 is niet makkelijk. Artsen, verpleegkundigen, diëtisten en psychologen werken samen om alle factoren te beoordelen en aan te pakken. Dit vergroot de kans op een goed resultaat en een blijvend gezond gewicht.

Stap 6: Nazorg

Na de behandeling blijft u onder controle zodat uw gezondheid goed gevolgd wordt.

Wat gebeurt er na de operatie?

• Chirurgische controle: Tot 1 jaar na de operatie volgt u controle bij de chirurg.
• Medische controle: Tot 2 jaar blijft u onder toezicht van het Franciscus Obesitas Centrum. Jaarlijks wordt bloed geprikt om tekorten aan vitaminen en mineralen op te sporen. Deze controles dienen te worden vervolgd bij de huisarts.
• Begeleiding van een diëtist: U kunt contact hebben met de diëtist via een app of tijdens afspraken als u dit nodig vindt.
• Groepsbijeenkomsten en contact met lotgenoten: U kunt zich aanmelden voor bijeenkomsten over relevante onderwerpen, begeleid door de psycholoog of diëtist.
• Kookworkshops: Na een maagverkleining neemt uw lichaam moeilijker voedingsstoffen op. Daarom is het belangrijk dat er in alle gerechten dat u maakt veel voedingswaarde zitten. Maar welke gerechten zijn dat en hoe pakt u dat aan? Onze chef-kok en een diëtist(e) van Franciscus vertellen u dit graag tijdens de kookworkshop.

Doel van de nazorg

De nazorg helpt bij het volgen van uw gewichtsverlies, het monitoren van klachten en het voorkomen van tekorten.

Mogelijke uitdagingen tijdens de nazorg

U kunt last krijgen van pijn, vermoeidheid, haaruitval of moeite met het starten van vaste voeding. Soms keert u terug naar oude gewoonten, neemt u weer in gewicht toe of valt u onvoldoende af.

Ondersteuning tijdens de nazorg

• Afspraken bij chirurg, internist, diëtist of psycholoog.
• Deelname aan groepsbijeenkomsten voor extra begeleiding en steun.

Wat als de behandeling niet volledig lukt?

Wanneer klachten terugkomen of gewicht weer stijgt, onderzoekt het multidisciplinaire team uw situatie. U krijgt ondersteuning van de meest geschikte professional. Samen wordt een behandelplan opgesteld en gekeken welke specialisten u verder begeleiden.